O escepticismo e a incredulidade diante do teito do petróleo

Xoán R. Doldán GarcíaCompartimos cos nosos lectores unhas reflexións do noso compañeiro Xoán R. Doldán, acerca das dificultades que atopamos os que tentamos concienciar acerca do Teito do petróleo a persoas aínda instaladas nun paradigma e modelo mental do mundo e da economía totalmente convencionais:

O escepticismo e a incredulidade será durante bastante tempo o gran problema co que nos atoparemos na divulgación do teito do petróleo. A idea do progreso continuado está fixado a ferro no noso cerebro e custa moito asumir que algo así poida suceder. O mellor dos mundos posíbeis, o fin da historia que remataba no capitalismo, foron fábulas que encerraban un discurso moral que asumía o discurso dominante do poder, a supervivencia do que mellor competía (o máis competente, que ese é o sentido primeiro da palabra), o forte (física, intelectual ou moralmente -dentro da moral capitalista-) tiña garantido o trunfo. Baixo estas premisas, o fracaso é unha cuestión individual e non colectiva (os famosos “perdedores” das películas ianquis, porque perderon na contenda), e a crise é algo resolúbel individualmente. Lembremos esa famosa sentencia que de cando en vez oímos a calquera: “non traballa o que non quere” “o que sobra é traballo”…mesmo dita en tempos coma este, e que converte aos afastados do mercado en culpábeis da súa circunstancia.

Moitos destes escépticos están na miña profesión (sic) e trato con eles a diario.

E agora vimos xente coma nós é dicimos: este mundo non é o mellor dos posíbeis, mesmo é bastante malo, mesmo esa abundancia material na que vivimos nestes anos (unha parte do mundo) foi unha fantasía, un atrezzo dunha representación que está a finalizar ou xa finalizou e que nos resistimos a abandonar. O capitalismo conseguiu unha bonanza para unha pequena parte da humanidade condenando ao resto e condenando ás xeracións futuras, chegando a poñer en grave perigo á xeración presente, e agora vai tocar volver a pousar os pés no chan e pensar en vivir cos recursos que realmente podemos utilizar sen facer perigar aos que veñan, e toca repartir cos que nunca gozaron desta bonanza. Debemos admitilo, en rigor somos uns agoireiros, e iso non gusta.

Creo que temos que ser conscientes (eu o primeiro) desta resposta. Non é doado chegar a asumir certas cousas que nós xa asumimos. E penso que temos que xogar con un discurso que sexa contundente á hora de explicar cara onde vai todo isto, pero tamén que deixe aberta unha certa esperanza. O outro sería como pedir que ademais a xente se resignase, cousa que tamén é condenada nesta sociedade. Realmente existe un dobre discurso: o que se resigna deixa de loitar sendo, polo tanto, condenado por non sobrepoñerse a unha situación persoal e saír “triunfante” na loita, e, por outro, cando é ineludíbel a súa marxinación no sistema pídeselle que se resigne porque a loita xa se convertería nunha loita antisistema e iso é considerado pura delincuencia. Acho que temos que incidir en que existe unha certa inevitabilidade no fin de (cando menos) o sistema enerxético actual e con el o fin de (cando menos) o actual modo de produción (que é o mesmo que dicir o fin do capitalismo). Incidir en que isto significa un cambio de civilización, ou sexa, do conxunto dos carácteres propios da vida material e cultural dun pobo civilizado ou dun período determinado na historia da sociedade, neste caso ese pobo somos nós e ese período histórico e este. E como todo cambio de civilización (e xa houbo uns cuantos ao longo da historia, o capitalismo supuxo un deses cambios) o tránsito non estará exento de problemas. Sabedores deles toca concienciarse e rebelarse para marcar o camiño por onde deberemos ir e non por onde nos queren levar aqueles que se resisten a seguir mantendo os privilexios dunha pequena caste en detrimento de todos os demais, e o que virá é unha incógnita pero desvelala depende de todos nós e o que haxa será distinto pero non necesariamente peor porque as normas e valores de que nos dotemos apreciarán (lit. poñeremos prezo) outras cousas que agora non apreciamos e desprezarán (lit. quitar ou reducir o prezo) outras que agora valoramos moito.