Por Manuel Saavedra.
Do 27 ao 30 de xuño tivo lugar na parroquia de Meire (Allariz) un curso de horticultura con tracción animal, organizado polo GDR Limia-Arnoia coa colaboración da Associação Portuguesa de Tracção Animal (APTRAN), a Asociación Galega de Tracción Animal (AGATRAN) a Fédération Européenne du Cheval de Trait pour la promotion de son Utilisation (FECTU) e Mimá.
O curso comezou o xoves cunha conferencia de Óscar Pérez García sobre a horticultura familiar como alternativa de futuro para a agricultura galega, na que o poñente comentou distintas características propias do mercado hortícola galego (por exemplo, a necesidade de ter en conta as producións familiares de autoabastecemento á hora de escoller e priorizar determinados cultivos en certas épocas) e a necesidade de que os pequenos produtores establezan alianzas entre si. Seguidamente, os asistentes desprazáronse á horta de Mimá para coñecer os animais de traballo e as características morfolóxicas que deben ter. A mañá acabou cos alumnos guiando os animais con rédeas longas, despois de ver os distintos sistemas de arreos.
Á tarde, após a introdución e demostración dos instrutores, os alumnos fixeron as primeiras prácticas correspondentes aos traballos de preparación do solo con varias ferramentas que aínda se conservan en moitas casas de labranza galegas.
O venres, Ruth Labad tomou a palabra e explicou o exhaustivo sistema de planificación que utilizan en Fóra do Linde. Ruth subliñou a importancia de rotar os cultivos nas subparcelas da horta para evitar as pragas e enfermidades na medida do posíbel. Seguidamente, os asistentes voltaron á horta e arrearon os animais para facer os seus primeiros regos co arado, con máis ou menos xeito. A tarde dedicouse a seguir traballando coas ferramentas para a instalación de cultivos e a coñecer as ferramentas para os traballos intercalares, entre outras cousas, para limpar o horto de herbas adventicias.
O sábado, Abel Ibáñez, presidente da Asociación Nacional de Tracción Animal La Esteva, explicou os principios teóricos do manexo e da doma dos équidos para, posteriormente, facer unha demostración práctica do proceso de doma. Abel insistiu en que a doma debe ser un proceso gradual e que os animais deben ser adestrados en sesións curtas, que non superen os 20 minutos. O obxectivo máis importante é que os animais confíen no seu coidador, que ten que se mostrar seguro do que fai.
Pola tarde os instrutores presentaron as ferramentas utilizadas no proceso de colleitas e os vehículos para transportalas. Seguidamente, mostraron como hai que arrear a dous animais para utilizar un vehículo. Ademais, Miguel, de Mimá, fixo unha demostración de desherbe nunha leira de cebolas. Aproveitando que a tarde era aberta á comunidade, varias persoas da contorna de Allariz uníronse ao resto dos asistentes e puideron practicar cos animais os distintos traballos que se viron no curso.
O domingo, João B. Rodrigues, veterinario e presidente da APTRAN e da FECTU, ademais de colaborador de The Donkey Sanctuary, presentou as principais cuestións de profilaxia e veterinaria que se teñen que ter en conta nos équidos, así como distintos sistemas de manexo, entre eles o que el propio utiliza cos seus animais, de portas abertas. Para pechar o curso, dous colaboradores do The Donkey Sanctuary explicaron o uso de vehículos de carga cun só animal e falaron dos distintos problemas que costuman encontrar nas súas viaxes por comunidades de todo o mundo.
Durante os catro días de curso, os asistentes tivemos a oportunidade de aprender e practicar moito coa axuda duns poñentes de altísimo nivel. Ademais, a organización, excelente en todos os sentidos, contribuiu ao convivio entre instrutores e profesores ofrecendo a posibilidade de xantar todos os días con produtos das hortas de Mimá e Fóra do Linde, principalmente. Esta magnífica iniciativa, unha das propostas que se recollen na Guía para o descenso enerxético publicada por Véspera de Nada, terá continuidade do 3 ao 7 de outubro do 31 de outubro a 3 de novembro no Centro de Interpretación da Tracción Animal (CITRAN), cun curso sobre tracción animal no sector forestal.